Περί Ανάπλασης

Από το 1991 που τέθηκε ΕΠΙΣΗΜΑ το θέμα της Ανάπλασης της Βιομηχανικής Ζώνης Δραπετσώνας-Κερατσινίου η ΚΟΚΚΙΝΗ ΓΡΑΜΜΗ για τον Δήμο καθορίστηκε στις δύο Πολεοδομικές Αρχές που ήταν: 1) Συντελεστής Δόμησης 0.4 με τις ρυθμίσεις του Νόμου 1337 και 2) Χρήσεις Πολεοδομικού Κέντρου
Για την εποχή τους αυτά ήταν υπέροχα αιτήματα και επαρκή. Μη ξεχνάμε ότι ΤΟΤΕ τα εργοστάσια ανήκαν: Τα Λιπάσματα στους Μποδοσάκηδες [αργότερα, το 1992-93 πέρασαν στην Εθνική λόγω χρεών] και η ΑΓΕΤ στους ΤΣΑΤΣΟΥΣ [κατόπιν πέρασαν στην Καλτσεστρούτζι και μετά στην Λαφάρτζ]. Με τα εργοστάσια να ανήκουν σε ιδιώτες και λειτουργούντα και με την κοινωνία να γνωρίζει τότε μόνο την ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ στη ΜΟΛΥΝΣΗ [φίλτρα κλπ], η Αναπλαστική πρόταση ήταν όχι μόνο προοδευτική και οικονομικά εφικτή αλλά και περιβαλλοντικά σχεδόν "άριστη".
Οι ρυθμίσεις αυτές κατοχυρώθηκαν το 1997 με απόφαση του Οργανισμού της Αθήνας και από τότε συνέβησαν τα εξής:
-Μέχρι το 1999 ο στόχος ήταν το κλείσιμο του εργοστασίου Λιπασμάτων καθώς όσο λειτουργούσε το εργοστάσιο καμιά ανάπλαση δεν ήταν εφικτή
-Το 2000-2001 έγινε μια "επίθεση" από το Υπουργείο Ανάπτυξης και τον Οργανισμό της Αθήνας [με τη Μελέτη τους για το Terra Posidonia] για αλλαγή των συμφωνημένων ρυθμίσεων του 1997 και ο Δήμος και οι φορείς αντέδρασαν υπερασπιζόμενοι τα "κεκτημένα", δηλαδή τις ρυθμίσεις του 1997 [ΣΔ 0.4 και χρήσεις πολεοδομικού κέντρου]
-Το 2003 έγινε μια πιο βάρβαρη επίθεση από την τότε Κυβέρνηση που όπως φαινόταν αποχωρούσε για αλλαγή των συντελεστών δόμησης προς το χειρότερο [γύρω στο 0.7] και οι φορείς αντέδρασαν σέρνοντας και το δημοτικό συμβούλιο σε αυτή την αντίδραση για να διατηρηθούν και πάλι τα κεκτημένα.
-Το 2006 με την ολοκλήρωση σχεδόν της Μελέτης του Δήμου έγινε μια ακόμη προσπάθεια να αυξηθούν οι συντελεστές δόμησης στο 0.72 που ήταν κοντά στο 0.9 που διεκδικούσε η Εθνική Τράπεζα [και το 0.72 και το 0.9 εμφανίζονται σαν ΔΗΘΕΝ 0.4 και 0.6 αντίστοιχα αλλά εκλαμβάνουν ΟΛΟΚΛΗΡΟ τον χώρο σαν πεδίο εφαρμογής του ΣΔ λαθροχειρώντας με τρόπο που θυμίζει σκέτη απάτη]. Και σε αυτή την προσπάθεια αντέδρασαν οι φορείς και απετράπη η υπόγεια διαδρομή.
Μέχρι εδώ η Κόκκινη Γραμμή Φορέων, Δήμου, Αναπλαστών και Κοινωνίας είναι οι ρυθμίσεις του 1997 που καθορίστηκαν το 1991 σε συνθήκες λειτουργίας των εργοστασίων. Δεν προχωρά κανείς σε βελτίωση αυτών των όρων γιατί αυτό που αντιμετωπίζει είναι μια συνεχιζόμενη επίθεση μεταβολής τους προς το χειρότερο. Μόνιμος στόχος η υπεράσπιση των ρυθμίσεων και όχι η αναθεώρησή τους προς το καλύτερο.
Στο μεταξύ εμφανίζονται φωνές που διεκδικούν αυτό το καλύτερο. Πρώτος ο Παναγιώτης Λαφαζάνης, βουλευτής του ΣΥΝ, βάζει θέμα απαλλοτρίωσης στην Παμπειραϊκή Επιτροπή το 2004. Σύμφωνα με τον Λαφαζάνη οι "ιδιοκτησίες" των εργοστασίων είναι αμφισβητούμενες γιατίμ πήραν αυτούς τους χώρους στις αρχές του 20ου αιώνα κατά παραχώρηση για να λειτουργήσουν εργοστάσια και τώρα δεν έχουν δικαιώματα στην περιοχή αυτή πια.
Ήδη ομάδες νεαρών κυρίως, που δεν έχουν αναμιχτεί με τις παλιότερες "κόκκινες γραμμές" και που βλέπουν τα προβλήματα με καθαρό βλέμμα, θέτουν το θέμα της δημιουργίας Ενιαίου Άλσους μετά από απαλλοτρίωση της γης. Κινήματα που έχουν παρόμοιους στόχους σε όλη την Αττική συντονίζονται και θέτουν σε πρώτη γραμμή την υπόθεση της Δραπετσώνας.
Οι φωτιές του καλοκαιριού του 2007 σε συνδυασμό με την εμφανή πια αλλαγή κλίματος και περιβάλλοντος σε ολόκληρο τον πλανήτη βάζουν τα ερωτήματα για το "που πάμε με αυτή την ανάπλαση" πολύ σκληρότερα και επιτακτικότερα.
Και δεν αλλάζουν μόνο οι συνειδήσεις. Η κυβέρνηση έρχεται να κάνει τα πράγματα ακόμη πιο διαφανή με την επιμονή της να πολεοδομήσει την περιοχή ανεξέλεγκτα χωρίς να δίνει σημασία ούτε καν στις μετριοπαθείς φωνές που συνεχίζουν να υποστηρίζουν την "κόκκινη γραμμή" του 0.4 στο συντελεστή δόμησης. Ο Δήμος, από συνομιλητής της κυβέρνησης ή των ιδιοκτητών και υπερασπιστής στον διάλογο αυτό του κοινωνικού συμφέροντος, γίνεται παρίας που η γνώμη του χρειάζεται μόνο για να φτιασιδώσει τις ρυθμίσεις που η κυβέρνηση ετοιμάζεται να νομοθετήσει. Στην ουσία οι μάσκες πέφτουν, τα κινήματα παίρνουν το πάνω χέρι και επέρχεται ταχύτατα η συνειδητοποίηση ότι ο κόσμος είναι αλλιώτικος και το περιβάλλον πιο σημαντικό από την παραχώρηση κινήτρων στους ιδιοκτήτες ώστε να επενδύσουν πρόθυμα στην περιοχή. Το αίτημα για δημόσιου χαρακτήρα παρέμβαση γίνεται πλέον επίκαιρο.
Το αντιλαμβάνονται αυτό πρώτοι από όλους οι ανεξάρτητοι φορείς των νεανικών και περιβαλλοντικών κινημάτων, το αντιλαμβάνεται κατόπιν το ΚΚΕ που ήδη πριν τις εκλογές του 2006 προβάλει σύνθημα για Απαλλοτρίωση του χώρου και χρήση του για τη νεολαία και τον πολιτισμό, το αντιλαμβάνεται ο Συνασπισμός που παίρνει θέση καθαρά για απαλλοτρίωση και ενιαίο υψηλό πράσινο, το αντιλαμβάνεται ο Νομάρχης Γιάννης Μίχας που τοποθετείται ξεκάθαρα υπέρ του Πράσινου σε ολόκληρη την περιοχή, το αντιλαμβάνεται το επίσημο ΠαΣοΚ [όχι ακόμα το τοπικό], το αντιλαμβάνεται η Παμπειραϊκή Επιτροπή που δεν διστάζει να τοποθετηθεί υπέρ της ανάγκης δημόσιας παρέμβασης για Μητροπολιτικό Πάρκο Υψηλού πρασίνου και Ελεύθερες παραλίες λέγοντας ξεκάθαρα πως άλλαξε θέση και δεν διστάζουν να τοποθετούνται παρόμοια και παράγοντες που ήταν οι βασικοί "αναπλαστές" του 1991 [και του 1982-84 όταν πρωτο-έθεσαν το ζήτημα].
Ο υποφαινόμενος το ένιωσα ισχυρά το καλοκαίρι του 2007 με τις πυκραγιές της Πάρνηθας και τη συμμετοχή μου στις διαδηλώσεις που έγιναν τότε. Έγραψα και μια επιστολή που αρχικά ήταν πολύ σκληρή για μένα και με την οποία ούτε λίγο ούτε πολύ ζητούσα συγνώμη από τον κόσμο γιατί δεν αντιλήφθηκα την νέα κατάσταση νωρίτερα αλλά το ύφος της επιστολής μαλάκωσε με επέμβαση φίλων μου που μου συνέστησαν ψυχραιμία. Πρόσφατα [πριν μερικές μέρες] παρουσίασα στην Παμπειραϊκή Επιτροπή ένα σχέδιο για Πολεοδόμηση της περιοχής με συγκεκριμένες χρήσεις και συντελεστή 0,1 αντί 0,4 με στόχο να περισώσω ό,τι μπορούσα από την λογική που λέει ότι πολεοδομώντας και ρυμοτομώντας μια περιοχή υποχρεώνεις τους ιδιοκτήτες να προχωρήσουν σε επενδύσεις [όσες τους επιτρέπεις] και έτσι αποφεύγεις την ερήμωση της περιοχής. Δεν έπεισα κανένα πλην ίσως κάποιων ελαχίστων φίλων μου. Αντίθετα πείστηκα ότι η υπεράσπιση του δημόσιου χαρακτήρα του τέως βιομηχανικού χώρου είναι σήμερα αναγκαία για να αποτραπούν σχέδια που είναι έτοιμα να τσιμεντοποιήσουν την περιοχή, να εκμηδενίσουν τον τελευταίο πνεύμονα πρασίνου του Πειραιά και είναι επίσης έτοιμα να χρησιμοποιήσουν κάθε "λογική" φωνή για να καλύψουν τις δικές τους προθέσεις που δεν είναι καθόλου αθώες.
Σήμερα, σε μία ώρα περίπου, θα πάω και εγώ στη διαδήλωση-πορεία της Πρωτοβουλίας για το Ενιαίο Άλσος που θα ξεκινήσει από το Δημαρχείο και θα καταλήξει στον χώρο των Λιπασμάτων. Εγώ, ο "επαναστάτης" του 1982-84, ο βασικότερος "αναπλαστής" του 1991-92, ο κυριότερος υπερασπιστής της κόκκινης γραμμής του 0.4 το 2001, 2003 και 2007, σήμερα θα πάω στη διαδήλωση της Πρωτοβουλίας των νέων και εξωκοινοβουλευτικών κατά βάση μη Δραπετσωνιτών υπερασπιστών της δικής μου ελευθερίας να ζω σαν άνθρωπος, με τους οποίους διαφωνώ πολιτικά σε πολλά, ίσως και σε όλα, αλλά που δέχομαι πως αυτή τη στιγμή αποτελούν την κοιμισμένη μου συνείδηση. Θα φτάσουμε στην παραλία, θα δούμε το ταφικό μνημείο του Θεμιστοκλή και θα τους προτείνω να γκρεμίσουμε -αν μπορέσουμε- ένα μέρος έστω του τοίχου. Θα τους προτείνω να κάνουμε τώρα, το 2008, αυτό που εδώ και 35 τουλάχιστον χρόνια έχω στο νου μου χωρίς να το καταφέρω.