Για την 25η Μαρτίου

ΤΙ ΓΙΟΡΤΑΖΟΥΜΕ!

Τι γιορτάζουμε την 25η Μαρτίου; Τη γέννηση του νέου Ελληνικού Έθνους, την ίδρυση του νέου Ελληνικού Κράτους, την αφύπνιση του Ελληνισμού μετά από 1967 ολόκληρα χρόνια σκλαβιάς. Από το 146 πχ που οι Ρωμαίοι πέρασαν τον Ισθμό καταστρέφοντας την Κόρινθο και κατέκτησαν την Ελλάδα, μέχρι το 1821 μΧ δεν υπήρχε στον κόσμο ανεξάρτητο ελληνικό κράτος.
Οι Ρωμαίοι κατακτήθηκαν από τον ελληνικό πολιτισμό, οι βυζαντινοί έζησαν μέσα σε ένα ελληνικό περιβάλλον κυρίως λόγω γλώσσας, οι Οθωμανοί επέτρεψαν στο μιλιέτ των Ορθοδόξων (που το αποτελούσαν βασικά Έλληνες) να αυτοδιοικηθεί, όμως όλες αυτές οι μορφές ύπαρξης του ελληνισμού δεν ήταν πλήρεις και δεν ήταν ανεξαρτησία.
Για τέτοια ανεξαρτησία μπορούμε να μιλάμε μόνο πριν το 146 πχ και μόνο μετά το 1821 μΧ. Τα 1967 χρόνια όμως δεν ήταν αρκετά για να θάψουν οριστικά εκείνο που υπήρξε ουσία του ελληνισμού και που πραγματικά έδωσε τα φώτα του πολιτισμού στην οικουμένη.
Η αττική τραγωδία, ό,τι ευγενέστερο γνώρισε η λογοτεχνία και το θέατρο (Ησίοδος, Όμηρος, Αισχύλος, Ευριπίδης, Σωκράτης, Πλάτων, Αριστοτέλης, Ηράκλειτος, Παρμενίδης, Πυθαγόρας, Αναξαγόρας, Αρχιμήδης, Ιπποκράτης κλπ. μια ατελείωτη σειρά φιλοσόφων, λογοτεχνών, επιστημόνων, μαθηματικών αστρονόμων, γιατρών) κάθε είδος γνώσης υπηρετήθηκε από εκείνο το ένδοξο έθνος των Ελλήνων που προσπάθησαν να το εξαφανίσουν από προσώπου γης. Ο Αϊνστάϊν, ο Νεύτωνας, ο Γαλιλαίος, ο Λάϊμπνιτς, ο Χώκινς, ο Φρόϋντ, ο Δαρβίνος, όλοι οι μεγάλοι επιστήμονες μαζί των τελευταίων 4-5 αιώνων της δυτικής επιστήμης δεν μπορούν να συναγωνιστούν εκείνους τους αρχαίους διανοητές γιατί εκείνοι δεν δίδαξαν απλά τη γνώση αλλά τη συνέδεσαν με την ελευθερία και με την ευτυχία του ανθρώπου. Και είχαν μεγάλους υπερασπιστές τον Λεωνίδα, τον Θεμιστοκλή, τον Επαμεινώνδα, τον Αλέξανδρο, μια σειρά στρατηλάτες αλλά και πολιτικούς όπως τον Περικλή, τον Σόλωνα, τον Κλεάνθη, τον Λυκούργο, που συνέδεαν την ελευθερία με τον ελληνισμό, θεμελίωσαν την έννοια του πολίτη και του ανθρωπισμού.
Το έθνος μας δυστυχώς κατατροπώθηκε από μια λαίλαπα ρωμαϊκής βαρβαρότητας και χριστιανικού φανατισμού και σχεδόν εξαφανίστηκε τον 6ο αι. όταν οι «μεγάλοι» της Ιστορίας μας Κωνσταντίνος, Θεοδόσιος και Ιουστινιανός κι ένα σωρό άλλοι όμοιοί τους έκλεισαν τις σχολές, απαγόρευσαν κάθε τι ελληνικό, γκρέμισαν αγάλματα και ναούς, προσπάθησαν να εξαφανίσουν κάθε τι που θύμιζε Ελλάδα χαρακτηρίζοντάς το ειδωλολατρία και αίρεση. Κι όμως η φιλοσοφία άντεξε μέσα σε πνεύματα ανήσυχα, ικανά να σκεφτούν, -χάρισμα που δεν το είχε ο λαός- που κράτησαν άσβεστη τη μνήμη του γένους των Ελλήνων. Μιχαήλ Ψελλός, Άννα Κομνηνή, Πλήθων Γεμιστός, κυρίως αυτός, Βησσαρίων, Παλαιολόγοι προσπάθησαν να ανασυστήσουν το ελληνικό ιδεώδες αλλά οι συνθήκες ήταν σκληρές. Οι ελληνική συνείδηση που αναπτύχθηκε τον 12ο-15ο αι. θάφτηκε και πάλι κάτω από τον σκοταδισμό μιας άλλης ισοπέδωσης, της ισλαμικής αυτή τη φορά που πήρε τη σκυτάλη από τη χριστιανική.

ΕΞΕΓΕΡΣΕΙΣ

Προσπάθειες για επανάσταση έγιναν πολλές, ξεκινώντας άλλοτε από τη Χιμάρα και το Αργυρόκαστρο κι άλλοτε από τον Μωριά και τη Μάνη. Εξεγέρσεις που άλλοτε έκαναν επίκληση στη Βενετία κι άλλοτε στη Ρωσία, όλες όμως προδίδονταν και κατέληγαν μέσα σε ποταμούς δακρύων και αίματος. Ώσπου κάποιοι νέοι μεγάλοι Έλληνες σκέφτηκαν πως το έθνος των ελλήνων έμεινε στο σκοτάδι επί αιώνες μόλις του στέρησαν τη γνώση και το απέκοψαν από τις παραδόσεις του. Έτσι ξεκίνησαν ένα νέο Διαφωτισμό.
ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟΣ
Άρχισαν να γράφουν. Μεταφράσεις των αρχαίων, λογοτεχνία ποίηση υψηλού επιπέδου, ιστορία, γεωγραφία, μαθηματικά, χημεία, μια νέα Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια έγινε το όπλο της αφύπνισης. Το μήνυμα της Γαλλικής Επανάστασης πέρασε ατόφιο για να στηρίξει αυτό το ξύπνημα του λαού.
Ονόματα λαμπρά. Ευγένιος Βούλγαρης, Ιώσηπος Μοισιόδαξ, Νικηφόρος Θεοτόκης, Δημητράκης Καταρτζής, Θεόφιλος Καΐρης, Κωνσταντίνος Κούμας και πρώτη εξέχουσα μορφή ανάμεσα σε όλους ο Αδαμάντιος Κοραής. Και μεγάλοι εθνεγέρτες ποιητές και συγγραφείς όπως Ανδρέας Κάλβος, Διονύσιος Σολωμός, Ανώνυμος Έλλην και ο μεγάλος των μεγάλων Ρήγας Φεραίος, πάλεψαν να μάθουν τον λαό, να ξυπνήσουν την ελληνική συνείδηση κι έδωσαν φοβερές μάχες με τον αστυνομικό μηχανισμό των Οθωμανών και τον ιδεολογικό μηχανισμό συντήρησης του Πατριαρχείου, τους μηχανισμούς που επιδίωκαν να μην αλλάξει τίποτα. Αφορίστηκαν, κυνηγήθηκαν, έδωσαν τη ζωή τους και πρέπει να τους τιμάμε ισότιμα με τους ήρωες της επανάστασης.

ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

Η Επανάσταση του ’21 είχε οργανωτή τη ΦΙΛΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ, μια συνωμοτική εταιρεία πατριωτών που οργάνωσαν το ξεκίνημα του αγώνα. Οι ελευθερόφρονες Έλληνες των βουνών και μαζί τους οι Αλβανοί και οι Βλάχοι, θεωρώντας τους εαυτούς τους ως ελληνικά φύλλα, ξεσηκώθηκαν με το σύνθημα Ελευθερία ή Θάνατος. Και φτιάχτηκε μια νέα Ελλάδα. Όχι η ίδια με αυτή που οραματίστηκαν οι δημιουργοί της. Όμως έτσι γίνεται πάντα. Κάτι ξεστρατίζει στον δρόμο και τα όνειρα δεν ολοκληρώνονται.
Η Επανάσταση επέτυχε αφού η Ελλάδα έγινε ένα ανεξάρτητο κράτος και πήρε και πάλι μια θέση στην κοινωνία των Εθνών. Δεν ολοκληρώθηκε όμως ακόμη. Φτιάχτηκε ο νεοέλληνας, δεν δημιουργήθηκε όμως εκ νέου ο Έλληνας.
Στηριγμένη στη Χριστιανική Δύση και μπροστά στην απειλή μιας Ισλαμικής Ανατολής, η κρατική οντότητα που πήρε το όνομα Ελλάς άρχισε να μεταφέρει στα παιδιά των Ελλήνων τα ίδια ψέματα με τα οποία τρέφονταν για 20 αιώνες. Το Κράτος αυτό μαθαίνει στα παιδιά των Ελλήνων πως είναι γιοι του Αβραάμ ενώ είναι γιοι του Δευκαλίωνα, τους μαθαίνει να φοβούνται το σώμα τους και τον έρωτα και τη φύση ενώ οι Έλληνες χαίρονται το σώμα τους, τον έρωτα και τη φύση. Τους μαθαίνει να φοβούνται τα θεία ενώ οι Έλληνες είναι δημιουργοί οι ίδιοι των θεών τους και δεν φοβούνται κανένα. Τους μαθαίνει τις δέκα και μετά τις εκατόν δέκα εντολές ενώ οι έλληνες στηρίζονται στη λογική και απεχθάνονται τις προσταγές. Τους μαθαίνει να είναι δούλοι ενώ οι Έλληνες είναι ελεύθεροι.

Και να ξεκαθαρίσουμε κάτι. Η Έλληνες είναι φυλή και πολιτισμός, αίμα και σώμα και στάση ζωής. Δεν είναι όμως ένα DNA και μια ομάδα αίματος. Ο λαός των Ελλήνων προήλθε από ένα χωνευτήρι και σήμερα και πάλι ένα χωνευτήρι είναι. Ολόκληρη η Βαλκανική είναι Ελλάδα και ολόκληρη η Ελλάδα είναι Βαλκανική. Οι Αλβανοί έχουν πλησιέστερο DNA με τους αρχαίους Έλληνες από ό,τι οι νεοέλληνες, ιδιαίτερα οι Μικρασιάτες, όπως εγώ. Οι Θράκες, οι Ιλλυριοί, οι Μακεδόνες, ήταν όλοι αδέλφια ή ξαδέλφια με τους Έλληνες και σήμερα ακόμα είναι. Το αίμα τους είναι και δικό μας αίμα. Εκείνο όμως που ξεχωρίζει τον Έλληνα από τον ξένο είναι η πολιτιστική του ταυτότητα, οι παραδόσεις του, τα χούγια του. Κι αυτά τα χούγια είναι κοινά σε ολόκληρο το βαλκανικό και δυτικό μικρασιατικό χώρο, όπως και στη Νότια Ιταλία. Ο μεγάλος Αλβανός συγγραφέας Ισμαήλ Κανταρέ σε μια υπέροχη πραγματεία του για τον Αισχύλο δείχνει πως οι τραγωδίες των αρχαίων ελλήνων δεν ήταν παρά τα ίδια καθημερινά δράματα της βεντέτας, της τιμής και της μπέσας, της φατρίας και της οικογένειας που βιώνουν ακόμα ατόφια στα βουνά της Αλβανίας αλλά και στη Σαμαρίνα, στα βουνά της Πελοποννήσου, της Κρήτης, της Ηπείρου, της Μακεδονίας και της Θράκης, του Κοσόβου, του Αίμου.
Και μια επισήμανση εδώ. Ο μεγάλος Ρήγας Φεραίος οραματίστηκε μια ελεύθερη Ελληνική Δημοκρατία όλων των Βαλκανικών λαών και οι περίφημοι χάρτες του ολόκληρα τα Βαλκάνια απεικόνιζαν. Ο Ανώνυμος της Ελληνικής Νομαρχίας παρακινεί τον Έλληνα ραγιά αλλά και τον Βούλγαρο και τον Σέρβο να αποτινάξουνε μαζί τα δεσμά της δουλείας του Σουλτάνου και του Βυζαντίου –όπως ονομάζει τον Πατριάρχη-. Δεν είναι επομένως η Ελλάδα και ο ελληνισμός ζήτημα DNA. Είναι φυλή με την έννοια των παραδόσεων και του πατροπαράδοτου οικογενειακού πολιτισμού, και είναι πολιτιστική ταυτότητα που έχει σαν προμετωπίδα την αγάπη για την ελευθερία, την φύση και τον έρωτα. Που φτιάχνει θεούς τα ποτάμια και τα βουνά και τα ρυάκια και που τραγουδάει τον καημό του θανάτου και της αναπόφευκτης μοίρας των πάντων να έχουν αρχή και τέλος χωρίς να ξορκίζει τον θάνατο με παραμύθια και να υπόσχεται παράδεισους που οδηγούν νέους στη τζιχάντ και στις αυτοκτονικές τρομοκρατικές επιθέσεις.

Γι αυτούς τους λόγους η Επανάσταση δεν ολοκληρώθηκε. Έφτιαξε ελληνικό κράτος, δεν έφτιαξε Ελλάδα.
Κι αν ο 19ος αιώνας των προπαππούδων μας ήταν ο αγώνας της επιβίωσης και της μεγάλης ιδέας, αν ο 20ος αιώνας ήταν ο αιώνας όπου δόθηκε η μάχη για να πάρει το κράτος μια θέση στον αναπτυγμένο κόσμο και στη δημοκρατική κοινωνία, τώρα ο 21ος αιώνας είναι ο αιώνας της αφύπνισης. Κι αυτό το φορτίο πέφτει στις πλάτες των σημερινών νέων και των παιδιών τους και των εγγονών τους. Αυτοί πρέπει να φτιάξουν μια Ελλάδα καινούρια, αντάξια του εαυτού της και του αρχαίου κλέους, μια Ελλάδα που δεν θα είναι δούλη κανενός ξένου, ούτε ανθρώπου ούτε θεού, περήφανη για το παρελθόν της και γεμάτη αγάπη για τα παιδιά της. Κι αυτό θα γίνει με το να γίνονται συνεχώς όλο και περισσότεροι οι Έλληνες που θα συνειδητοποιούν τι σημαίνει ελληνισμός και πόσο διαφορετικός είναι από το σημερινό παγκόσμιο χάλι.
Να φτιάξουν την Ελλάδα του Νίκου Πουλαντζά, του Ανδρέα Κάλβου, του Οδυσέα Ελύτη, του Δημήτρη Λιαντίνη, του Μίκη Θεοδωράκη, του Αλέκου Παναγούλη, του Άγγελου Σικελιανού, την Ελλάδα της Υπατίας, της μεγάλης Ελληνίδας μαθηματικού του 4ου αιώνα που μαρτύρησε για τα ελληνικά ιδεώδη και στη οποίας τη μνήμη αφιερώνεται αυτό εδώ

Εύχομαι να έρθει σύντομα αυτή η μέρα!
Γ.Τ.