.
Στο βιβλίο περιέχονται και 11 στιγμιότυπα, γραμμένα σε πρώτο ενικό πρόσωπο, που αφορούν στην ιστορία του θέματος και τις περιπέτειές του. Ένα τέτοιο στιγμιότυπο θα γράψω παρακάτω. Βρίσκεται στις σελίδες 254-257 του βιβλίου και περιγράφει μια σύσκεψη των τότε "Ανένταχτων" που έπρεπε να αποφασίσουν για τον δρόμο της 25ης Μαρτίου (τότε επρόκειτο να κατασκευαστεί)
Αρχές του 1984:
Η ΑΠΟΦΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ 25ης ΜΑΡΤΙΟΥ ΚΑΙ ΤΑ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΑ
Αργά το απόγευμα και μαζευόμασταν σιγά-σιγά. Καφές, ποτό και μουσική όπως πάντα στο στερεοφωνικό της Γεωργίας με Τζιμ Μόρισσον, Ρέζιντενς, πολύ Σαββόπουλο και «τραπεζάκια έξω», Βαγγέλη Γερμανό, Παπακωνσταντίνου, Πολίς, Πινκ Φλοϋντ αλλά και ρεμπέτικα κλπ., μια μίξη ήχων που με φυσιολογικό τρόπο έδεναν όλες μεταξύ τους απόλυτα. Η συνεδρίαση των «Ανένταχτων» περιλάμβανε τα γνωστά μέλη, γύρω στα είκοσι άτομα όπως συγκεντρωνόμασταν κάθε φορά. Όλοι σχεδόν πρώην ΚΚΕ, πρόσφατα διαγραμμένοι από το κόμμα, και κάποιοι «λοιποί» αριστεροί είτε συμπαθούντες το Εσωτερικό είτε το ΠαΣοΚ. Στις εκλογές του 1982 είχαμε εκλέξει 3 συμβούλους στους 12 της πλειοψηφίας του «Πανδημοκρατικού» συνδυασμού με επικεφαλής τον Νίκο Χατζόπουλο. Είμασταν υπολογίσιμη δύναμη όχι μόνο από την παρουσία στο δημοτικό συμβούλιο αλλά και γιατί βγάζαμε μια εφημερίδα, τη ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΑ, που ήταν ένα σοβαρό όργανο παρέμβασης στη Δραπετσώνα εκείνο τον καιρό. Είμασταν μια παρέα τριαντάρηδων που βρισκόμασταν μεταξύ μας καθημερινά ή πολύ συχνά. Συναντιόμασταν πότε στο σπίτι του ενός και πότε του άλλου αλλά υπήρχαν και τα φεστιβάλ και οι συναυλίες και οι εκδηλώσεις για να μας φέρνουν όλο και πιο κοντά. Όποτε έπρεπε να ληφθεί κάποια απόφαση σημαντική μαζευόμασταν και το συζητούσαμε. Αυτό χρειαζόταν σπάνια αφού η καθημερινή επικοινωνία εξασφάλιζε ότι όλοι ήταν ενήμεροι και είχαν πει τη γνώμη τους για όλα. Στις εξαιρετικές όμως περιπτώσεις συνεδριάζαμε όλοι μαζί. Κι αυτή ήταν μια εξαιρετική περίπτωση.
Θα συζητούσαμε και θα αποφασίζαμε την οριστική μας θέση για τον δρόμο της 25ης Μαρτίου. Εδώ και αρκετούς μήνες, από τα μέσα του 1983, υπήρχε ανοιχτή διαμάχη με τον δήμαρχο Νίκο Χατζόπουλο και τον αντιδήμαρχο Κώστα Χρονόπουλο που εξέφραζε στη Δραπετσώνα το ΠαΣοΚ για τον δρόμο αυτό. Είχε χαρακτηριστεί εθνική οδός, προβλεπόταν να έχει 6 ή 8 λωρίδες και θα έκοβε την πόλη στα δύο απομονώνοντας το Ταμπάκικο. Θα φόρτωνε τη Δραπετσώνα και με ρύπανση από τη μεγάλη κυκλοφορία. Η κύρια κατηγορία εναντίον μας ήταν ότι δεν προβάλαμε εναλλακτική λύση και απλά λέγαμε «όχι» πράγμα που δεν απείχε και πολύ από την αλήθεια. Όμως μέχρι τώρα η αντίθεσή μας εκφραζόταν μόνο μέσα από τη ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΑ που δεν είχε υποχρέωση να παίρνει θέση, εφημερίδα ήταν. Θέση θα παίρναμε ως Ανένταχτοι και αυτό σκοπεύαμε να κάνουμε εδώ. Και η θέση ήταν δουλεμένη μεν και συζητημένη μεταξύ αρκετών από εμάς, όμως δεν είχε εκφραστεί ακόμα με ακρίβεια για το δημοτικό συμβούλιο και τον κόσμο. Και η θέση μας αυτή ήταν να συνδέσουμε τη διαδρομή της σύνδεσης Πειραιά-Σχιστού που μέχρι τώρα προβλεπόταν να εξυπηρετείται από την 25η Μαρτίου με τα εργοστάσια, προτείνοντας λύση που να περνάει μέσα από αυτά.
Όταν μαζευτήκαμε στο σαλόνι της Γεωργίας και κλείσαμε τα ραδιόφωνα και τα πικάπ λέγοντας πως ξεκινάμε, είχαμε την αίσθηση ότι αποφασίζαμε για κάτι σημαντικό για την πόλη και νιώθαμε αυτή την ευθύνη. Κανείς δεν βαριόταν και κανείς δεν έκανε αγγαρεία. Όλοι αντιλαμβάνονταν ότι η απόφαση αυτή είχε ουρές. Και συνέπειες. Και για τη πόλη και για εμάς ως πολιτική ομάδα. Γιατί μέχρι τότε ήμασταν οι μόνοι που τραβούσαμε αυτό τον δρόμο. Το ΠαΣοΚ που ήταν κυβέρνηση είχε προχωρήσει τις επιλογές του απαλλοτριώνοντας οικόπεδα και διαθέτοντας χρήματα για την 25ης Μαρτίου, το ΚΚΕ Εσωτερικού συντασσόταν μέχρι στιγμής με τον δήμαρχο και το ΠαΣοΚ, ενώ ο δήμαρχος ήταν φανατικά υπέρ αυτής της λύσης και η δεξιά και ο Τουλουμτζής συμφωνούσαν κι αυτοί. Έμενε μόνο το ΚΚΕ το οποίο μέχρι στιγμής ήταν υπέρ της κατασκευής του δρόμου όπως είχε προταθεί και κατασκευαζόταν. Στο δήμο του Κερατσινίου όπου το ΚΚΕ είχε τον δήμο, ο Σαράφογλου και η πλειοψηφία είχαν πάρει απόφαση υπέρ του δρόμου και μάλιστα είχαν ζητήσει με επίσημη απόφαση του δημοτικού τους συμβουλίου να χαρακτηριστεί η 25ης Μαρτίου εθνική οδός. Υπήρχαν κάποιες απόψεις στελεχών του ΚΚΕ στη Δραπετσώνα που έβλεπαν θετικά τη διαφοροποίηση (όπως π.χ. ο Κ.Ροσπόγλου) αλλά για να αλλάξουν τη γνώμη του επίσημου ΚΚΕ και να υποχρεώσουν το Κερατσίνι σε στροφή 180 μοιρών είχαν πολύ δρόμο να διανύσουν με αμφίβολο αποτέλεσμα. Έτσι λοιπόν ξέραμε ότι η απόφαση που θα παίρναμε μάλλον θα μας απομόνωνε και θα μας αποξένωνε και από τον συνδυασμό με τον οποίο πρόσφατα είχαμε εκλεγεί.
Ήμασταν όμως ωραίοι. Γράψαμε στα παλιά μας παπούτσια κάθε πολιτική σκοπιμότητα και κάθε μικροκομματικό υπολογισμό και πήραμε την απόφαση που πιστεύαμε ότι ήταν η σωστή για την πόλη. Η εισήγηση έλεγε πως η Δραπετσώνα δεν αντέχει άλλη υποβάθμιση, κι αν θέλουν δρόμο για σύνδεση του Πειραιά με το Σχιστό θα έπρεπε να δώσουν ανταλλάγματα, δηλαδή να συμφωνήσουν σε απομάκρυνση ή σε κατάτμηση των εργοστασίων χαράζοντας τον δρόμο μέσα από το Λιμάνι, τα Λιπάσματα και το Τσιμεντάδικο και τη Μόμπιλ και τη ΒΡ. Πήραμε χαρτί και μολύβι, σχεδιάσαμε αυτό που θέλαμε, μετά πήραμε χάρτη της Δραπετσώνας και σχεδιάσαμε τη διαδρομή μέσα από το Λιμάνι κι όχι πάνω από τον γκρεμό όπως αρχικά προβλεπόταν, μέσα από τα Λιπάσματα, πίσω από το γήπεδο και ανάμεσα από τη Μόμπιλ την ΑΓΕΤ και τη ΒΡ. Ο δρόμος για μας θα συνδεόταν στο εξής με την τύχη των εργοστασίων.
Χαράξαμε στον χάρτη τη διαδρομή που τελικά μετά από 11-12 χρόνια (το 1995) έγινε η επίσημη χάραξη που αποδέχτηκε το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και που σήμερα είναι η διαδρομή που έχει ο περιφερειακός δρόμος. Μάλιστα σήμερα ο περιφερειακός δρόμος είναι υπόγειος και υπέργειος (τούνελ και γέφυρες) έτσι που να μην «κόβει» τον χώρο της Ανάπλασης και να μην δυσκολεύει την επαφή της Δραπετσώνας με την παραλιακή μετώπη. Τα πράγματα δηλαδή είναι καλύτερα και από ό,τι αποφασίσαμε εκείνο το βράδυ να είναι η θέση των Ανένταχτων και η θέση με την οποία θα αγωνιζόμασταν τα επόμενα χρόνια. Και αν μας έλεγαν ότι σε 12 χρόνια η θέση αυτή θα γίνει επίσημη θέση του κράτους και ότι σε 24-25 χρόνια ο δρόμος αυτός θα είναι πραγματικότητα, με γέφυρες και τούνελ δεν θα τον πιστεύαμε. Όχι γιατί δεν πιστεύαμε στον αγώνα που ξεκινούσαμε αλλά γιατί όλα ήταν τόσο δύσκολα και ανάποδα και μοναχικά που ο αγώνας αυτός έμοιαζε να είναι εντελώς ουτοπικός.
Άμεση συνέπεια αυτής της θέσης ήταν και η διατύπωση της οριστικής μας θέσης για άμεση απομάκρυνση των εργοστασίων αντί για την μέχρι τότε ισχύουσα θέση του δήμου με την οποία συντασσόμασταν περί περιορισμού της μόλυνσης και σταδιακής μετεγκατάστασης των βιομηχανιών. Εξ άλλου με την απόφαση αυτή επερχόταν η οριστική ρήξη με τον δήμαρχο και την πλειοψηφία του δήμου με αποτέλεσμα οι θέσεις μας να γίνονται όλο και πιο καθαρές και πιο ριζοσπαστικές. Όχι ουτοπικές αλλά προωθημένες και χωρίς κρατήματα, ισορροπίες και διστακτικότητες.
Επί πλέον η θέση αυτή βοήθησε και τους Δραπετσωνίτες του ΚΚΕ να περάσουν στην «αχτίδα» τους (όπου περιλαμβανόταν και το Κερατσίνι) τη θέση για «παραλιακή διαδρομή» με αποτέλεσμα να αλλάξει θέση μετά από ένα περίπου χρόνο ο Δήμος Κερατσινίου και να γίνει θέση του συνδυασμού του ΚΚΕ στη Δραπετσώνα η κατάργηση της 25ης Μαρτίου ως δρόμου σύνδεσης του Πειραιά με το Σχιστό. Ο δρόμος αποκλείστηκε το 1987-88 όταν κέρδισε τις εκλογές ο Μπεάζογλου με το ΚΚΕ και μπήκαν οι βάσεις ώστε το 1992-93 να κερδηθεί ο περιφερειακός δρόμος στο λιμάνι (κάτω από τον γκρεμό πλέον) και να γίνει θέση της κυβέρνησης το 1995 η χάραξη του περιφερειακού μέσα από τα εργοστάσια.